(Trích từ sách Xuất Gia Vị Tha 2013)
Vì Sao Chương Trình Xuất Gia Vị Tha Cần Thiết Trong Thời Nay
Xưa nay xuất gia là một công hạnh vĩ đại, cực đẹp, bởi đó là hạnh đức Phật Thích Ca xưa kia từng làm và khuyên chúng ta ráng làm.
Xuất gia, theo Phật dạy, gồm có 3 loại:
Một, gọi là xuất thế tục gia, nghĩa là rời bỏ nhà trần tục, cạo đầu để suốt đời làm tăng ni.
Hai, tức là xuất phiền não gia, nghĩa là rời nhà phiền não, rời bỏ tất cả những chấp trước, ham muốn, xả bỏ thói ích kỷ, thói truy đuổi; thanh tịnh nội tâm để hết phiền não. Thông thường những ai xuất thế tục gia đều hướng tới thành tựu con đường xuất phiền não. Đương nhiên nhiều vị, tuy không xuất thế tục gia, nhưng đạo hạnh cao vút, vẫn ra khỏi nhà phiền não.
Ba, gọi là xuất tam giới gia, nghĩa là tu hành rốt ráo, rời khỏi sự dính mắc, chấp trước vào dục vọng (cõi dục), vào hình bóng tâm thức (cõi sắc) và vào tâm thức vi tế (cõi vô sắc).
Trong nhà Phật, những vị la hán là những vị chân chính đã xuất nhà tam giới. Lý tưởng ra khỏi nhà tam giới là một trong những lý tưởng cao thượng nhất của người tu, vì lý tưởng này chính là động năng căn bản nhất khiến đức Phật bỏ ngai vàng, vào rừng tu đạo.
Khi Phật giáo đại thừa phát triển mạnh mẽ thì lý tưởng ra khỏi nhà tam giới lại được bổ túc bằng quan niệm trở lại tam giới hành đạo để độ chúng sinh.
Đó là lý tưởng của bồ tát, là những vị chủ trương con đường phục vụ, hóa độ, cảm động chúng sinh khiến chúng sinh xây dựng một cuộc sống hướng thượng, tích cực, khai mở, đầy lợi ích. Trong kinh Hoa Nghiêm, lý tưởng này thường được hình dung trong câu chuyện của một vị bồ tát làm người lái đò. Ngài không ngừng chèo đò đưa người từ bờ này tới bờ bên kia, không ngừng nghỉ, không mỏi mệt. Ngài không hề nghĩ tới mình sẽ được ích gì, sẽ gặt được lợi gì, mà chỉ nghĩ làm sao khiến người người được an ổn, tới được bờ bên kia.
Tinh thần của vị lái đò, cũng là tinh thần chủ chốt của đạo bồ tát, là tinh thần vị tha. Phát huy đạo bồ tát là phát huy tâm thức vị tha, tâm thức phục vụ.
Như thế để phát huy đạo bồ tát vào con đường xuất gia, một dạng xuất gia gọi là đoản kỳ xuất gia ra đời. Người tham gia đoản kỳ xuất gia thì cũng xuống tóc, tạm thời rời bỏ gia đình, tu hành thanh tịnh, trong một thời gian ngắn, như một tuần, hai tuần, hoặc một tháng, hai tháng. Trong thời gian ngắn này, người xuất gia sẽ nỗ lực tu hành giùm một người khác, hoặc hồi hướng công đức tu hành tới một người, một nhóm người nào đó đang cần công đức. Có nghĩa là người tu xuất gia đoản kỳ thuần túy tu hành chỉ vì người khác, chứ không tu cho mình, không cầu giải thoát cho riêng mình.
Ngoại trừ sự khác biệt về thời gian xuất gia, một điểm khác biệt chủ chốt giữa người trọn đời xuất gia và người đoản kỳ xuất gia là ở giới luật: người tu đoản kỳ chỉ thọ 10 giới của sa di và sa di ni, trong khi chư tỳ kheo thì thọ 250 giới, chư tỳ kheo ni thọ 348 giới. Lý do chương trình đoản kỳ xuất gia không truyền tỳ kheo, tỳ kheo ni giới, mà chỉ truyền sa di, sa di ni giới là vì với thời gian quá ngắn, sẽ rất khó để người tu có thể học hỏi, tham cứu, hiểu trọn vẹn thâm ý của giới luật. Lại nữa, vì đối tượng của chương trình đều là những vị còn có gia đình, còn có trọng trách đối với công việc và xã hội, nên chương trình xuất gia đoản kỳ chỉ muốn giới thiệu nội dung cao đẹp của con đường xuất gia một cách tổng quát chứ không chú trọng đi vào chi tiết sâu sắc.
Thật vậy, trong khi tu đoản kỳ như vậy, người tu sẽ được hướng dẫn để cảm nhận được sự thù thắng của đường tu xuất thế, nét đẹp của người xuất gia, tinh thần cao thượng của đạo giải thoát, và sự thanh tịnh vô nhiễm của đời tịnh hạnh. Từ sự cảm nhận, tới thể nghiệm rồi cảm kích, sẽ làm người tu khởi tâm vô thượng bồ đề, khởi tâm hành đạo bồ tát. Đó chính là phương hướng tối quan trọng của chương trình đoản kỳ xuất gia.
Vì phương hướng phát triển tâm bồ tát của chương trình đoản kỳ xuất gia, nên hội Từ Bi Phụng Sự gọi chương trình này là chương trình Xuất Gia Vị Tha để nhấn mạnh vào tinh thần và nội dung rường cột của chương trình. Tất cả những vị tham gia chương trình Xuất Gia Vị Tha được hội Từ Bi Phụng Sự tổ chức từ năm 2006 tới nay, ai ai cũng xuất gia với một tâm niệm tu giùm cho thân nhân, hoặc cho một người bạn, một người quen biết, một nhóm người đang gặp thiên tai nhân họa.
Ai ai cũng có thể xuất gia vị tha. Tuy nhiên một khi đã phát tâm xuất gia, nhất định ta phải xuống tóc, thọ trì mười giới, giữ gìn mười giới, học hỏi về oai nghi và đức hạnh của người xuất gia, rồi phát tâm đem tinh hoa đạo Phật vào trong sinh hoạt hàng ngày. Như thế ta mới không phá hủy giới luật, không đắc tội với Phật tổ, và không uổng phí sự giúp đỡ của những vị hộ pháp, cư sĩ, tín đồ.
Có vậy thì bản chất vô cùng tích cực, hướng thiện của chương trình đoản kỳ xuất gia vị tha mới thật sự phát huy tác dụng và ảnh hưởng tốt tới gia đình, cộng đồng và mọi người trong mạng lưới nhân duyên của ta.
